Hoe verbeter jij de akoestiek in je restaurant?
Een doorsnee restaurant heeft twee functies. Je wil er kunnen eten en praten. Nu zijn er natuurlijk ook restaurants met muziek en liveshows, hierbij zal het praten al snel minder van belang zijn. We hebben het dus over de meest basale functie van een restaurant. Als horecaondernemer weet je zelf waarschijnlijk heel veel van de eerste functie, het eten. Je weet precies wat er op de kaart staat en waarom de bijbehorende dranken worden aangeboden. Je hebt waarschijnlijk goed nagedacht over het concept dat je overbrengt op je gasten. Waar het vaker misloopt in de horeca is de tweede functie van een restaurant. Het voeren van een gesprek.
Wil jij een restaurant waar je elkaar goed verstaat? De volgende vuistregels kunnen je helpen bij het realiseren van een betere akoestiek in je restaurant.
- Zoek een ruimte met hoge plafonds (volume in m3’s)
- Breng akoestische absorptie aan (nagalm in seconden)
- Overweeg het aantal couverts (aantal pratende gasten)
- Pas muziekgeluid aan op de situatie (achtergrondgeluid in decibel)
Deze vuistregels zijn een goed uitgangspunt waar iedereen mee aan de slag kan. Maar elke horecazaak is anders, wil jij het keurmerk dragen? Dan moet je voldoen aan de Richtlijn akoestisch verantwoorde horeca. Hierin staan de waarden voor verschillende akoestische parameters. Wil je zeker weten dat je zaak hieraan voldoet? Neem dan contact op voor een maatwerk advies.
Waarom helpen deze vuistregels de akoestiek te verbeteren?
Door de jaren heen zijn er verscheidene onderzoeken gedaan naar het voeren van gesprekken in horeca. Een belangrijk onderdeel daarvan is de akoestiek. De vier vuistregels van dit artikel hebben invloed op de akoestische kwaliteit van een ruimte. Samen bepalen ze de akoestische kwaliteit van een ruimte. Dit geeft een indexwaarde (cijfer tussen 0 en 1) voor de akoestische capaciteit van een ruimte, anders gezegd: hoeveel mensen mogen er maximaal in een gegeven ruimte aanwezig zijn om een goed gesprek met elkaar te voeren.
Het theoretisch model
De theoretische onderbouwing komt uit onderzoek van Jens Holger Rindel (BNAM2012); Acoustical capacity as a means of noise control in eating establishments. De methode omschrijft de relatie tussen de moeite die iemand moet doen om zich verstaanbaar te maken (vocal effort) en de moeite die iemand moet doen om het gesprek te verstaan (quality of verbal communication).
Stemgeluid heeft een enorm bereik in luidheid. Zachtjes praten of fluisteren kan al vanaf 45 dB, terwijl je met een schreeuw tot 90 dB kan produceren. Dit is een verschil van 50.000 x de energie! Er is in de ISO 9921 een tabel gepresenteerd waarin de geluidniveaus van spraak uiteengezet zijn met kwalitatieve omschrijvingen. Dit heet de verbale inspanning die een persoon moet leveren of in het Engels de ‘vocal effort’. In deze tabel zie je dat een geluidniveau van 60 dB als normaal wordt beschouwd.
Tabel: Omschrijving van vocal effort bij verschillende geluidniveaus
De relatie tussen een persoon die praat (signal) en het achtergrondgeluid (noise) wordt geduid met een signal to noise ratio (SNR). In een grotere ruimte is de SNR in het algemeen lager dan in een kleine ruimte. Er is zogezegd meer volume (m3) beschikbaar per spreker. In een ruimte met hoge plafonds is het over het algemeen dan ook minder lawaaierig dan eenzelfde oppervlak ruimte met lage plafonds.
Tabel: kwaliteit van verbale communicatie en de relatie tot de SNR door Lazarus (Applied Acoustics 20, 1987, 245-261).
Hoe meer mensen praten, hoe meer achtergrondgeluid (lees= slechtere SNR). Dit veroorzaakt een feedbackloop, waarbij mensen steeds harder gaan praten om het achtergrondgeluid te overtreffen (het Lombardeffect). Natuurkundig zou een verdubbeling van het aantal sprekende personen een verdubbeling betekenen van het geluidniveau = +3 dB. Maar in combinatie met het Lombardeffect is gebleken dat dit +6 dB bedraagt in drukke ruimten. Dat is het dubbele! Het onderzoek stelt dat je het achtergrondgeluid zo laag mogelijk moet houden zodat mensen elkaar goed kunnen blijven verstaan. Als uitgangspunt nemen ze een tenminste een SNR = 0.
Maar wat heeft de nagalmtijd van een ruimte hiermee te maken? Nagalm is de tijd die een geluidsignaal blijft doorklinken door de reflecties in een ruimte. Als de nagalm twee keer zo lang is, blijft er twee keer zoveel energie ‘galmen’. Dit is een verdubbeling van het geluidniveau van +3 dB. Zoals we hierboven hebben gelezen is dit in combinatie met het Lombardeffect +6 dB verschil! Door de nagalmtijd van een ruimte te verkorten verlaag je het achtergrondgeluidniveau en stijgt de SNR.
In het onderzoek zijn deze bevindingen uiteengezet in bovenstaande grafiek. Je ziet hoe het aantal volume (m3’s) per spreker gekoppeld kan worden aan de nagalmtijd (seconden) die deze ruimte moet hebben om de gewenste signal to noise ratio (SNR) van 0 dB te behalen. Je kunt dus stellen dat een optimale ruimte genoeg m3’s per persoon heeft, een korte nagalmtijd en weinig achtergrondlawaai. Muziekgeluid kan een onderdeel zijn van je concept, let er wel op dat je dit afstemt op de akoestiek van de ruimte. In een ruimte met een slechte verstaanbaarheid kan muziek de SNR verder doen verminderen.
Akoestische capaciteit van een ruimte
De theorie concludeert met een berekening om tot een akoestische capaciteit van (pratende) personen te komen voor een gegeven ruimte. Deze eenheid geeft aan voor hoeveel pratende personen een ruimte akoestisch gezien geschikt is. Deze berekening laten we in dit artikel achterwege. Het concept geeft ons praktische handvatten die het overwegen waard zijn bij de aankoop/-huur en ontwerp van een horecaruimte.
Wat kun je hiermee als restauranteigenaar?
Leuk natuurlijk al die theorie, maar hoe vertaal je dat nu naar jouw restaurant? Aan het begin van dit artikel hebben we al de vier tips gepresenteerd die jij in je voordeel kunt gebruiken. Hoge ruimten, lage nagalmtijd, afgestemd muziekgeluid en een gepast aantal couverts. Hiermee verklein je de kans op akoestisch ongewenste situaties, maar wat kun je nu precies verwachten en doe je genoeg?
Met behulp van akoestische metingen en speciale rekensoftware is het mogelijk al deze parameters voor een ruimte te bepalen en te beoordelen voordat een ruimte is (ver)bouwt. Wil je zeker weten dat jouw horecaconcept straks geschikt is voor een goed gesprek? Ontwerp volgens de Richtlijn akoestisch verantwoorde horeca. Neem een akoestisch adviseur in de arm die jou hierover kan adviseren.
No responses yet